Superhelden en superschurken zijn personages die superkrachten bezitten, capaciteiten die verder gaan dan die van gewone mensen en die vaak past bij de rol van de superheld of superschurk.
Meestal gebruikt een superheld of superheldin de superkrachten om de wereld te helpen een betere plek te maken of ter bescherming van het volk en misdaad te bestrijden. Superhelden komen uit een breed scala van verschillende achtergronden en afkomst. Sommige superhelden ontlenen hun status aan geavanceerde technologie die ze creëren en gebruiken, terwijl anderen bovenmenselijke krachten bezitten of magie bestuderen en beoefenen om hun capaciteiten te bereiken.
Sommige superhelden gebruiken hun krachten om de dagelijkse misdaad te helpen bestrijden en tegelijkertijd de bedreigingen tegen de mensheid van hun criminele tegenhangers te bestrijden. Vaak zal ten minste één van deze zogenoemde superschurken de aartsvijand van de superheld zijn. Sommige populaire superschurken worden op zichzelf terugkerende personages.
Superheldenfictie is een genre waarin superhelden en superschurken centraal staan, vooral sinds de jaren 90 in Amerikaanse stripboeken. Later verschenen superhelden in Hollywood-films, series en games. In Japanse media zijn dergelijke personages voornamelijk bekend van kamishibai, tokusatsu, manga, anime en games.